Στο   Συνέδριο   συμμετείχαν εκπρόσωποι από το σύνολο σχεδόν των ενδιαφερόμενων και εμπλεκόμενων σε θέματα ασφάλειας και λειτουργίας των υποδομών ζωτικής σημασίας  και παρουσιάστηκαν σημαντικά ζητήματα σχετικά με την προστασία των κρίσιμων υποδομών σε εθνικό επίπεδο, με έμφαση στους τομείς της Ενέργειας και των Μεταφορών. Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου ακούστηκαν απόψεις, διατυπώθηκαν ερωτήματα και πραγματοποιήθηκαν συζητήσεις που συνοψίζονται στη διαπίστωση της ανάγκης για συστηματική συνέργεια και συνεργασία όλων των εμπλεκομένων μερών καθώς επίσης και στη στοχοθέτηση των ενεργειών που απαιτούνται για την ικανοποίηση των αναγκών και την υποστήριξη των δράσεων που θα συμβάλλουν στη μείωση της επικινδυνότητας, την ενδυνάμωση της ανθεκτικότητας και την ολιστική προστασία των υποδομών σε πρακτικό επίπεδο.

Κεντρικό συμπέρασμα αποτέλεσε ότι για την ενίσχυση της ασφάλειας και της προστασίας των κρίσιμων εθνικών πόρων και υποδομών θα πρέπει όλοι μαζί, διαχειριστές, λειτουργοί, εργαζόμενοι, πολιτεία και αρχές να στηρίξουμε μια στρατηγική συνεργασιών που θα  συνδυάζει  στόχους  και  δυνατότητες  και  θα  αξιοποιεί  αποτελεσματικά όλους  τους  πόρους  των εμπλεκόμενων σε θέματα ασφάλειας ιδιωτικών και δημοσίων φορέων στο πλαίσιο ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης της ασφάλειας και προστασίας των Ε.Υ.Ζ.Σ. Χρειάζεται επομένως να ξεκινήσει μια συντονισμένη προσπάθεια ώστε μέσα από ένα κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο να ξεπεραστούν τα προβλήματα,  τα εμπόδια  και  οι δυσκολίες που καθυστερούν και εμποδίζουν την εφαρμογή του πολιτικού σχεδιασμού  και να προχωρήσουμε σε λύσεις που θα επιτρέψουν την ολοκλήρωση  πολιτικών ασφάλειας και την ενίσχυση της προστασίας των εθνικών υποδομών από έκτακτες καταστάσεις. 

Βασική παράμετρος για την επιτυχία αυτής της προσπάθειας είναι η οικοδόμηση κλίματος εμπιστοσύνης και ο συντονισμός των ενεργειών μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων στη βάση ενός ενιαίου σχεδίου για τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας των  υποδομών της χώρας, με έμφαση στις περιπτώσεις έκτακτων καταστάσεων και απρόβλεπτων απειλών. 

Κατά τη διάρκεια των ομιλιών και των τοποθετήσεων από τους Συνέδρους αναδείχθηκαν και τονίστηκαν συνοπτικά τα παρακάτω θέματα:

• Ο κ. Κ.Μουλίνος, από τον ENISA, αναφέρθηκε στην Οδηγία 1148/2016 (Οδηγία NIS) σχετικά με μέτρα για υψηλό κοινό επίπεδο ασφάλειας δικτύων και συστημάτων πληροφοριών σε ολόκληρη την Ε.Ε., η οποία θα ενσωματωθεί στην Ελληνική Νομοθεσία από τον Μάιο του 2018. Διαπιστώθηκε η χαλαρή και ανομοιόμορφη ανταπόκριση των κρατών μελών της Ε.Ε. στην ενσωμάτωση της Οδηγίας και η περιορισμένη αλληλεπίδραση με τον ιδιωτικό τομέα.
• Η κα Α.Πουστουρλή, από την DG HOME της Ε.Ε., σχολίασε την ανάγκη κοινωνικής εμπιστοσύνης που πρέπει να προσφέρουν οι λύσεις ασφάλειας και προστασίας. Παρουσίασε επίσης τις ευρωπαϊκές δράσεις σύνδεσης των διαδικασιών και υπηρεσιών ασφάλειας με υπάρχοντα πρότυπα και τους μηχανισμούς του ευρωπαϊκού συστήματος τυποποίησης.
• Η καθ. Λ.Μήτρου, από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, εστίασε σε νομικά θέματα εφαρμογής τόσο της Οδηγίας NIS όσο και του Ευρωπαϊκού Κανονισμού GDPR (679/2016) για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Έμφαση δόθηκε στην ανάγκη διασφάλισης της εφαρμογής των νομοθετημάτων αυτών ως καθημερινή προσέγγιση και πρακτική «κουλτούρας ασφάλειας».
• Η κα Μ.Θεοχαρίδου, από το Κοινό Κέντρο Ερευνών JRC της Ε.Ε., εστίασε στην ανάγκη αξιολόγησης και διαχείρισης της ανθεκτικότητας των υποδομών απέναντι σε νεοφανείς κινδύνους και νέα σενάρια απειλών. Οι διαχειριστές των Ε.Υ.Ζ.Σ. μπορεί να αξιοποιήσουν κατάλληλες τακτικές και πρακτικές επικοινωνίας με τους πολίτες προκειμένου να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα των υποδομών σε περιπτώσεις έκτακτων καταστάσεων.
• Ο κ. Γ.Κουτέπας αναφέρθηκε σε προβλήματα και αδυναμίες τόσο από την πλευρά της βιομηχανίας ασφάλειας όσο και από τους λειτουργούς και διαχειριστές των υποδομών που μπορεί να οδηγήσουν σε ελλιπή προστασία των συστημάτων βιομηχανικού ελέγχου από κυβερνοαπειλές. Στις κύριες κατευθύνσεις προστασίας περιλαμβάνονται η ανάγκη γνώσης και αντίληψης της γενικής κατάστασης ασφάλειας από πλευράς απειλών, η συστηματική ενημέρωση, η πολιτική διαχωρισμού του περιβάλλοντος παραγωγής (ΟΤ) από το υπόλοιπο εταιρικό περιβάλλον, η καθιέρωση ισχυρών ελέγχων πρόσβασης, η προετοιμασία για ανάλυση προβλημάτων λειτουργίας, οι ασκήσεις επι χάρτου, η προστασία των καναλιών επικοινωνίας, η κρυπτογράφηση των επικοινωνιών, η προστασία της ασφάλειας των συσκευών και η συστηματική τεχνική υποστήριξη από τους προμηθευτές.
• Ο καθ. Ν.Νικητάκος, από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, αναφέρθηκε στην ασάφεια που αποκτούν οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ Άμυνας και Ασφάλειας στο σύγχρονο πληροφοριακό περιβάλλον και την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ Ε.Δ. και Υπηρεσιών Επιβολής του Νόμου. Διαπιστώθηκε η ανάγκη για τη βελτίωση της συνεργασίας ανάμεσα σε υπηρεσίες πολιτικής ασφάλειας και αμυντικές βιομηχανίες καθώς υπάρχουν τεχνολογίες που μπορούν να εξυπηρετήσουν επιχειρησιακούς στόχους στον τομέα της ασφάλειας. Η οργάνωση της αγοράς των τεχνολογικών συστημάτων πολιτικής προστασίας και ασφάλειας στο πρότυπο της αγοράς άμυνας θα βοηθήσει στην εξειδίκευση και τη βιωσιμότητα της βιομηχανίας συστημάτων ασφάλειας αλλά και στη βελτίωση του επιπέδου προστασίας των υποδομών.
• Ο κ. Α.Σφέτσος, συνεργάτης του ΚΕ.ΜΕ.Α. από το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, παρουσίασε τη μεθοδολογική προσέγγιση που θα αποτυπώνεται στο Πρότυπο Σχέδιο Ασφάλειας Υποδομών Ζωτικής Σημασίας όσον αφορά την εκτίμηση της τρωτότητας και επικινδυνότητας. Αναφέρθηκε στα στοιχεία που θα συνθέτουν το αντίστοιχο μέρος του Προτύπου που επεξεργάζεται το ΚΕ.ΜΕ.Α. στο πλαίσιο του έργου του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας τα οποία περιλαμβάνουν τα χαρακτηριστικά της υποδομής, τα κριτήρια σημαντικότητας, τις απειλές, την ανάλυση και την εκτίμηση της επικινδυνότητας, την ανάλυση και εκτίμηση της τρωτότητας και τα σενάρια εκδήλωσης κινδύνων και απειλών.
• Ο κ. Κ.Κοροβέσης, επιστημονικός συνεργάτης του ΚΕ.ΜΕ.Α. σε θέματα ασφάλειας των υποδομών, παρουσίασε τη δομή, τον βασικό κορμό, τους άξονες ανάπτυξης (προαπαιτούμενα, σχεδιασμός, εφαρμογή, παρακολούθηση, επικαιροποίηση) και τις παραμέτρους που θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο Πρότυπο Σχέδιο Ασφάλειας Λειτουργίας που επεξεργάζεται το ΚΕ.ΜΕ.Α. στο πλαίσιο του έργου των Ε.Υ.Ζ.Σ. Το πρότυπο αυτό έχει σκοπό να αποτελέσει ένα εργαλείο Οργάνωσης και Διαχείρισης της Ασφάλειας (security) των Ε.Υ.Ζ.Σ. σε επίπεδο καθημερινότητας.
• Ο κ. Ι.Ζέππος, επιστημονικός συνεργάτης του ΚΕ.ΜΕ.Α. σε θέματα επιχειρησιακής συνέχειας, παρουσίασε το μέρος του Πρότυπου Σχεδίου Ασφάλειας που αφορά τη διαχείριση έκτακτων καταστάσεων στις υποδομές ζωτικής σημασίας και τη διασφάλιση επιχειρησιακής συνέχειας. Αναφέρθηκαν τα βήματα που θα πρέπει να καταγράφονται στο Σχέδιο έτσι ώστε να ελέγχεται η πληρότητα της υλοποίησης, η ανάγκη σύνδεσης της επιχειρησιακής συνέχειας με τις υπόλοιπες διαστάσεις διαχείρισης της ασφάλειας, ο ρόλος των αλληλεξαρτήσεων στην εύρυθμη και ασφαλή λειτουργία της υποδομής και οι στρατηγικές προστασίας των υποδομών με έμφαση στις δοκιμές. Βασικό στοιχείο που αναφέρθηκε είναι ότι, στο επίπεδο της επιχειρησιακής συνέχειας, η διαχείριση της ασφάλειας δεν εξετάζει σενάρια για την αιτία της διαταραχής αλλά εστιάζει στον τρόπο αντιμετώπισης του αντικτύπου στη λειτουργία της υποδομής.
• Η κ. Δ.Καζαντζίδου, από το ΚΕ.ΜΕ.Α., παρουσίασε τον σχεδιασμό υλοποίησης του Συντονιστικού Κέντρου που αποτελεί σημαντικό στοιχείο του έργου των Δράσεων Προστασίας των Ε.Υ.Ζ.Σ. του Κέντρου. Προϋπόθεση της λειτουργίας του μηχανισμού αυτού αποτελεί η διαμόρφωση ενός πλαισίου συνέργειας και συνεργασιών μεταξύ του ΚΕ.ΜΕ.Α. και των λειτουργών και διαχειριστών υποδομών, η ασφάλεια των πληροφοριών καθώς και η δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ των εμπλεκομένων (εθνικών αρχών, φορέων διαχείρισης έκτακτων καταστάσεων και λειτουργών/διαχειριστών Ε.Υ.Ζ.Σ. Βασικά στοιχεία του Συντονιστικού Κέντρου αποτελούν η Εθνική Πλατφόρμα Ε.Υ.Ζ.Σ., η χωρική αποτύπωση κινδύνων και επικινδυνότητας ανά κατηγορία υπηρεσιών ζωτικής σημασίας, η τυποποίηση των επιπέδων συναγερμών ασφάλειας σε εθνικό επίπεδο και οι αναφορές σημαντικών περιστατικών για την υποστήριξη του συντονισμού, την πρόληψη φαινομένων τύπου ντόμινο και τη βελτίωση της αντιμετώπισης από τους μηχανισμούς απόκρισης.
• Η αναφορά στα αποτελέσματα της πρώτης άσκησης επι χάρτου (Ε.Υ.Ζ.Σ. 1) έγινε από τους συνεργάτες του ΚΕ.ΜΕ.Α. κ.κ. Ν.Στεφάνου και Ι.Ραγιέ και τον Αντιστράτηγο ε.α. ΕΛ.ΑΣ. και Σύμβουλο της Ομάδας των Ασκήσεων του Έργου Γ.Γαλιάτσο. Συμπερασματικά αναφέρθηκε ότι οι ασκήσεις επι χάρτου αποτελούν βασικό κανάλι επικοινωνίας μεταξύ Εθνικών Αρχών, Υπηρεσιών και των Λειτουργών υποδομών και είναι απαραίτητες για την πρακτική εκπαίδευση και τη  διασφάλιση υψηλού επιπέδου ετοιμότητας για την προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας από γνωστούς αλλά και νεοφανείς κινδύνους.
• Στην ενότητα των Ευρωπαϊκών έργων (EU-CIRCLE, RESOLUTE, ZONESEC, SAURON) Έρευνας και Ανάπτυξης παρουσιάστηκαν από φορείς χρήστες (ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, Αττικό Μετρό, ΔΕΣΦΑ και Ο.Λ.Π.) τέσσερα έργα στα οποία συμμετέχουν ελληνικές υποδομές. Αναφέρθηκε από τους συμμετέχοντες η εμπειρία ότι τα έργα αυτά παρέχουν σημαντικές δυνατότητες και ευκαιρίες για την απόκτηση τεχνογνωσίας, την ανάπτυξη συνεργασιών με αντίστοιχους οργανισμούς στην Ε.Ε. για ανταλλαγή εμπειριών και καλών πρακτικών καθώς επίσης για την προσαρμογή, την αξιολόγηση και την αφομοίωση σύγχρονων λύσεων τεχνολογίας από τις Ελληνικές Υ.Ζ.Σ.
• Ο κ. Γ.Γιαννόπουλος, από το JRC Ispra, αναφέρθηκε στις τελευταίες εξελίξεις και προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας των Ε.Υ.Ζ.Σ. Η έννοια της ανθεκτικότητας αποκτά καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση της επικινδυνότητας και προοπτικά προβλέπεται η ενσωμάτωσή της (ανθεκτικότητα) στις έξυπνες υποδομές από τα σχέδια (by design) σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στις εσωτερικές απειλές για τις κρίσιμες υποδομές υπό το πρίσμα του σύγχρονου περιβάλλοντος ασφάλειας στην Ε.Ε. και τις δυναμικές γεωπολιτικές εξελίξεις. H ασφάλεια του Internet of Things (IoT), η αξιοποίηση ανοιχτών πηγών δεδομένων, τα κοινωνικά δίκτυα, η επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων, η ανάλυση αλληλεξαρτήσεων, αλληλεπιδράσεων, η κατανόηση αναδυόμενων συμπεριφορών που σχετίζονται με την ασφάλεια των Ε.Υ.Ζ.Σ. και οι κίνδυνοι της διακυβέρνησης (οικονομικό κέρδος έναντι ανθεκτικότητας και ασφάλειας) είναι θέματα που εξετάζονται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ασφάλεια της κοινωνίας και την προστασία των πολιτών.
• Οι κ.κ. Α.Βασιλάκης και Χ.Κίτσος, από το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, παρουσίασαν την Εθνική Στρατηγική για την Κυβερνοασφάλεια που έχει εκπονηθεί από διυπουργική, διυπηρεσιακή Ομάδα Εργασίας και έχει υιοθετηθεί από το Υπουργείο Ψηφιακής πολιτικής με σκοπό τη δημιουργία ασφαλούς διαδικτυακού περιβάλλοντος στη χώρα. Η εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής θα τελεί υπό την εποπτεία της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας και θα υποστηρίζεται από ένα ενιαίο κέντρο επαφής για την ασφάλεια των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών. Για την ενσωμάτωση της Οδηγίας NIS στην Εθνική Στρατηγική αναφέρθηκε ότι κύρια αντικείμενα ενσωμάτωσης αποτελούν οι φορείς εκμετάλλευσης όλων υπηρεσιών ζωτικής σημασίας και ψηφιακές υπηρεσίες (online αγορές, μηχανές αναζήτησης και υπηρεσίες νεφουπολογιστικής). Παρουσιάστηκαν επίσης τα κριτήρια χαρακτηρισμού σημαντικότητας των συμβάντων που θα πρέπει να αναφέρονται στο πλαίσιο εφαρμογής της στρατηγικής, τα οποία είναι οικονομικού, λειτουργικού και κοινωνικού χαρακτήρα.
• Η κα. Χ.Μπούρα από την Δ.Ε.Η. αναφέρθηκε στην ανάγκη δημιουργίας κουλτούρας ασφάλειας στην καθημερινή λειτουργία των Ε.Υ.Ζ.Σ. ώστε να διασφαλιστεί ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της υποδομής από εσωτερικούς κινδύνους.
• Ο καθ. Β.Βλάχος, από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, έδωσε πολλά παραδείγματα που αποδεικνύουν την τρωτότητα πολλών υποδομών ζωτικής σημασίας σε όλους σχεδόν τους τομείς (ενέργεια, φράγματα, μεταφορές, υγεία) με αποκορύφωμα τους κινδύνους για το ίδιο το πολίτευμα.
• Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Αυτοκινητοδρόμων Helastron κ.Β.Χαλκιάς αναφέρθηκε στις απειλές για τις οδικές υποδομές, τα στοιχεία των υποδομών που κινδυνεύουν και τους παράγοντες που επηρεάζουν την επικινδυνότητα. Παράλληλα αναφέρθηκε σε στρατηγικές και εργαλεία προστασίας και ασφάλειας των κρίσιμων οδικών υποδομών, δίνοντας έμφαση στη συνεργασία μεταξύ των εμπλεκομένων, τα κοινά σχέδια δράσης και την ανθεκτικότητα που την ταύτισε με την ασφάλεια της υποδομής από τα σχέδια (security by design). Τέλος αναγνωρίστηκε η σημαντική συμβολή από τη συμμετοχή των υποδομών σε ερευνητικά προγράμματα με σκοπό την αξιολόγηση και υιοθέτηση νέων τεχνολογικών εφαρμογών.
• Ο σύμβουλος ασφάλειας κ. Σ.Σωτηρόπουλος παρουσίασε το έργο, τις υποδομές και το δίκτυο (προαστιακό, υπεραστικό) της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και αναφέρθηκε στα προβλήματα στους διάφορους τύπους δικτύου, τους εμπλεκόμενους σε θέματα διαχείρισης της ασφάλειας και τους τρόπους αντιμετώπισης από τον οργανισμό (πρόληψη, αντιμετώπιση και επέμβαση).
• Ο κ. Α.Νίκας, από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών (Δ.Α.Α.), παρουσίασε τα κρίσιμα στοιχεία της υποδομής του Δ.Α.Α., τα βασικά μέτρα ασφάλειας και προστασίας των εγκαταστάσεων και τη διαχείριση της ασφάλειας μέσω του Κέντρου Επιχειρήσεων Ασφάλειας του Δ.Α.Α.
• Ο Διευθυντής Εθνικού και Περιφερειακών Κέντρων Ελέγχου Ενέργειας κ.Β.Ζιώγας παρουσίασε το ρόλο του Α.Δ.Μ.Η.Ε., τις κρίσιμες υποδομές του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, τα χαρακτηριστικά (μεγάλης έκτασης, μεγάλου μήκους δίκτυα, διασυνδέσεις με άλλα συστήματα, στοιχεία χωρίς φύλαξη..) τις ανάγκες (αδιάλειπτη λειτουργία, αλληλεξαρτήσεις) και τα συστήματα ασφάλειας (πρόσβαση, επιτήρηση, παρακολούθηση, ενεργειακή αυτονομία, κέντρα ελέγχου, κυβερνοασφάλεια..) των υποδομών αυτών.
• Ο κ. Π.Θεοδωράκης, από τον Δ.Ε.Σ.Φ.Α., παρουσίασε τα στοιχεία υποδομών του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου, τα θέματα διαχείρισης της φυσικής ασφάλειας και κυβερνοασφάλειας και τον ρόλο του Δ.Ε.Σ.Φ.Α. Η εισήγηση περιέλαβε αναφορά στην εφαρμογή της Οδηγίας NIS για τις Ε.Υ.Ζ.Σ. και ειδικότερα για τις υποδομές ενέργειας και στα σχέδια αναβάθμισης της φυσικής ασφάλειας του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου με την αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών για τον έλεγχο επανδρωμένων και μη εγκαταστάσεων, την επιτήρηση του δικτύου αγωγών και την υλοποίηση του Κέντρου Ελέγχου Φυσικής Ασφάλειας. Αναφέρθηκαν οι κίνδυνοι κυβερνοασφάλειας και διατυπώθηκε η ανάγκη συγχρονισμού μεταξύ εταιρικού δικτύου πληροφορικής (ΙΤ) και δικτύου ελέγχου λειτουργιών παραγωγής (ΟΤ). Επιπλέον διατυπώθηκε η ανάγκη συνεργασίας με τρίτους φορείς για θέματα κυβερνοασφάλειας, η ασφαλής διάχυση των πληροφοριών σε δυνητικά εμπλεκόμενους (δημόσιους και ιδιωτικούς) φορείς και η δημιουργία ενός εξειδικευμένου εθνικού Energy CERT.
• Ο Σύμβουλος Ασφάλειας του Οργανισμού Λιμένος Λαυρίου (ΟΛΛ) κ.Κ.Κάβδας παρουσίασε τα συμπεράσματα από την διαλειτουργική άσκηση ασφάλειας που έγινε τον Ιούλιο του 2017 σε τρεις λιμενικές εγκαταστάσεις στο χώρο του Λιμένος Λαυρίου, σε συνεργασία με τη ΔΕΗ-ΑΗΣ Κερατέας-Λαυρίου και τη DOW Ελλάς Α.Ε. Διατυπώθηκε το συμπέρασμα ότι η άσκηση συνέβαλλε στη βελτίωση της ετοιμότητας, την καλύτερη δυνατή προετοιμασία, τη μεθοδευμένη και αποτελεσματική αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης από ενδεχόμενη κακόβουλη ενέργεια στις λιμενικές εγκαταστάσεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων στον τομέα ευθύνης του Κεντρικού Λιμεναρχείου Λαυρίου και στα εκάστοτε ελλιμενιζόμενα πλοία. Καταγράφηκαν διαδικασίες και ενέργειες που χρήζουν περεταίρω βελτίωσης ώστε να διασφαλίζεται ο μέγιστος βαθμός προστασίας με βάση τον διαλειτουργικό σχεδιασμό της ασφάλειας, τη συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ κρατικών αρχών, δημόσιων υπηρεσιών και ιδιωτικών οργανισμών παροχής  υπηρεσιών ζωτικής σημασίας.
• Ο κ. Β.Θεοφιλόπουλος, στέλεχος του ΚΕ.ΜΕ.Α., αναφέρθηκε στον εκπαιδευτικό ρόλο και το έργο του ΚΕ.ΜΕ.Α. με την ανάπτυξη τομεακών, διατομεακών αλλά και σε επίπεδο φορέα εκπαιδευτικών προγραμμάτων για θέματα ασφάλειας των ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στη συνεργασία με το JRC για το Εργαστήριο/Εκπαιδευτικό πρόγραμμα στον τομέα της ενέργειας και στο έργο SSEE που συντονίζει το ΚΕ.ΜΕ.Α. για CBRN απειλές και περιλαμβάνει εκπαιδευτικά προγράμματα για αρχές και οργανισμούς ασφάλειας (Αστυνομία, Πυροσβεστική, Ασθενοφόρα κλπ) αλλά και για προσωπικό ασφάλειας κρίσιμων υποδομών σε Ελλάδα και Κύπρο. Τονίστηκε η διάσταση της εκπαίδευσης σαν στοιχείο επένδυσης και όχι κόστους και η ανάγκη για συνεχή εκπαίδευση σαν αναπόσπαστο μέρος του σχεδιασμού της ασφάλειας και η ανάγκη συνδυασμού εκπαιδευτικών προγραμμάτων με ασκήσεις (επι χάρτου ή πραγματικών).
• Ο κ. Β.Ρουσσάκης, από το ΚΕ.ΜΕ.Α., παρουσίασε την Εθνική Δράση του ΚΕ.ΜΕ.Α. για τις Εκπαιδεύσεις για την Προστασία των Υποδομών Ζωτικής Σημασίας που υλοποιείται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας. Η δράση αυτή αφορά την εκπαίδευση επαγγελματιών ασφάλειας για την προστασία των Ε.Υ.Ζ.Σ. και περιλαμβάνει την αναγνώριση και εκτίμηση απειλών, τη διαχείριση των κινδύνων και των κρίσεων, την ανάπτυξη κλίματος συνεργασίας μεταξύ Υπουργείων, Δημοσίων Φορέων και Ιδιωτικού Τομέα και την κοινή χρήση γνώσης και καλών πρακτικών μεταξύ εκπαιδευτών και εκπαιδευόμενων.
• Τέλος ο κ. Γ.Ευτυχίδης, επιστημονικός συνεργάτης του ΚΕ.ΜΕ.Α., παρουσίασε τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες συνεργασίας καθώς και τα οφέλη της δικτύωσης των υποδομών ζωτικής σημασίας με το ΚΕ.ΜΕ.Α. Αναφέρθηκαν πολλές ευκαιρίες τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την ανάπτυξη και αξιολόγηση καινοτόμων λύσεων ασφάλειας και προστασίας E.Y.Z.Σ. με αξιοποίηση εργαλείων όπως οι προ-εμπορικές συμβάσεις έρευνας της Ε.Ε. Δίνονται σημαντικές δυνατότητες για να βελτιωθεί το επίπεδο ασφάλειας και προστασίας υποδομών ζωτικής σημασίας τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο υποδομής μέσα από τέτοιες συνεργασίες.

Τα συμπεράσματα από τις παραπάνω εισηγήσεις, τις συζητήσεις και τις παρεμβάσεις  που έγιναν κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου κατέδειξαν την ανάγκη για:

• δημιουργία ενιαίου φορέα για τον συντονισμό της αντιμετώπισης κινδύνων και απειλών και τη διαχείριση των θεμάτων εσωτερικής ασφάλειας σε εθνικό επίπεδο
• συντονισμό των συνεργειών και της συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων οργανισμών και υπηρεσιών στην κατεύθυνση της υλοποίησης κοινών επιχειρησιακών σχεδίων
• προτυποποίηση των διαδικασιών σχεδιασμού της ασφάλειας για την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας της ασφάλειας, τη διευκόλυνση της συνεργασίας και την υποστήριξη του συντονισμού των μέτρων προστασίας και ασφάλειας
• ανάπτυξη κουλτούρας ασφάλειας τόσο σε επαγγελματικό (συνήθεια εφαρμογής μέτρων προστασίας) όσο και σε κοινωνικό πλαίσιο (ενημέρωση, ενεργοποίηση και συνεργασία με τους πολίτες σε θέματα ασφάλειας)
• ολοκλήρωση και ομογενοποίηση του επιπέδου ασφάλειας των πληροφοριακών συστημάτων (ΙΤ) και των συστημάτων βιομηχανικού ελέγχου (ΟΤ) στις υποδομές ζωτικής σημασίας
• ανάπτυξη οδηγιών ασφάλειας και προστασίας για τα συστήματα βιομηχανικού ελέγχου (ICS) των υποδομών ζωτικής σημασίας
• διαχείριση της επικινδυνότητας στο σχεδιασμό της ασφάλειας σε συνδυασμό με την ανθεκτικότητα των υποδομών
• καλλιέργεια αντίληψης, σε επίπεδο κοινωνικής συμπεριφοράς και όχι απλής νομικής υποχρέωσης, της ανάγκης προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα
• δημιουργία ευέλικτων ομάδων εργασίας και ομάδων δράσης χωρίς ατζέντα με άτυπη σύσταση και τακτικές συναντήσεις για την ανταλλαγή μη διαβαθμισμένων πληροφοριών
• εξωστρέφεια των υποδομών για απόκτηση και αξιοποίηση τεχνογνωσίας σε συνεργασία με άλλους φορείς στο πλαίσιο προγραμμάτων έρευνας και τεχνολογίας με έμφαση σε προγράμματα προ-εμπορικών συμβάσεων έρευνας και καινοτομίας (PCP/PPI) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
• καθιέρωση, στο πλαίσιο του σχεδιασμού ασφάλειας, ασκήσεων επι χάρτου αλλά και στο πεδίο με συνδυασμούς σεναρίων για την διαπίστωση αδυναμιών και την ενίσχυση ετοιμότητας των μηχανισμών προστασίας
• συστηματοποίηση συνεργειών με αντικείμενο την εκπαίδευση του προσωπικού των υποδομών σε θέματα ασφάλειας
• ανάπτυξη ενός πλαισίου συνεργασίας των ενδιαφερομένων μερών από τους τομείς άμυνας, ασφάλειας και πολιτικής προστασίας για τη δημιουργία ενός ενιαίου χώρου κοινής έρευνας και ανάπτυξης τεχνολογίας και λύσεων που θα εξυπηρετούν πολλαπλούς στόχους
• ανάπτυξη ενός εθνικού τομεακού CERT για την αντιμετώπιση θεμάτων κυβερνοασφάλειας στον τομέα της ενέργειας
• η προώθηση και ουσιαστική ενεργοποίηση του ρόλου του Υπεύθυνου Συνδέσμου Ασφάλειας (SLO), όπως προβλέπεται από την Οδηγία 114/2208 και το Π.Δ. 39/2011, για τη συνεργασία Εθνικών Αρχών και Υποδομών Ζωτικής Σημασίας σε θέματα ασφάλειας και προστασίας

                                                                                                                                                                                                                                                                        Η Οργανωτική Επιτροπή

     Κατεβάστε το κείμενο σε μορφή .pdf